|
 Ponad stu naukowców i przedstawicieli polskich firm spożywczych spotkało się 4 grudnia 2009 r. na Politechnice Łódzkiej na konferencji Żywność i żywienie w XXI wieku ? wizja rozwoju polskiego przemysłu spożywczego, aby przedyskutować przyszłość badań i kierunki rozwoju technologii dla tego sektora.
Z punktu widzenia polskiej gospodarki to ważna konferencja, ponieważ Polska jest znaczącym producentem mleka, mięsa, zbóż oraz owoców i warzyw. Przemysł rolno-spożywczy jest, i w najbliższej przyszłości będzie ważnym działem polskiej gospodarki. Z uwagi na liczbę zatrudnionych oraz znaczenie racjonalnego żywienia dla zdrowia konsumentów, jest on także bardzo ważny ze względów społecznych ? mówił podczas otwarcia prof. Lech Michalczuk ze skierniewickiego Instytutu Sadownictwa i Kwiaciarstwa.
Jego zdaniem utrzymanie konkurencyjnej pozycji polskiej żywności wymaga podjęcia skutecznych działań radykalnie podnoszących potencjał innowacyjny polskich przedsiębiorstw. Wymaga to nowych koncepcji i właściwie ukierunkowanych inwestycji badawczo-rozwojowych. Tymczasem, w przeciwieństwie do innych krajów europejskich, Polska wciąż nie dopracowała się odpowiedniego wsparcia finansowego i technicznego, które umożliwiłoby włączanie się w krajowe i międzynarodowe przedsięwzięcia. Przyszłość dla diety spersonalizowanej
Jedną z dyscyplin naukowych, która w ciągu najbliższych kilkunastu, kilkudziesięciu lat będzie miała decydujący wpływ na decyzje żywieniowe podejmowane przez konsumentów będzie nutrigenomika, a także nutrigenetyka ? przekonywała prof. Maria Koziołkiewicz z Politechniki Łódzkiej. Z liczby publikacji w czasopismach naukowych widać, że rośnie zainteresowanie tymi dyscyplinami. Jedną z przyczyn tego zainteresowania jest lawinowy przyrost chorób dietozależnych czy wynikających z prowadzenia nieprawidłowego stylu życia. W zastraszającym tempie rośnie też liczba osób otyłych w krajach rozwiniętych.
Najnowsze badania pokazują, że organizm każdego człowieka (w oparciu o jego indywidualne skłonności genetyczne) może inaczej reagować na określone produkty spożywcze.
Przykładem mogą być badania przeprowadzone na Kostaryce, sprawdzające wpływ kawy na wzrost ryzyka chorób serca. Organizmy badanych różnie reagowały na zwiększenie ryzyka. Okazało się, że tyle spożycie kawy, co posiadanie konkretnego genu, decydującego o powolnym metabolizmie kofeiny ma decydujący wpływ na ryzyko zachorowania. Nie da się jednak tych badań przełożyć na wszystkich ludzi ? mówiła prof. Koziołkiewicz - jednak
w świetle obecnej wiedzy nie da się ukryć, że dieta spersonalizowana nabiera znaczenia w żywieniu przyszłych pokoleń. Żywność funkcjonalna
Kolejna dyscyplina z przyszłością to żywność funkcjonalna (FOSHU), czyli taka, z której usunięto szkodliwe składniki (np.alergeny), bądź wzbogacono ją w substancje aktywne fizjologicznie, tak aby otrzymać produkt posiadający odpowiednią wartość odżywczą i podnoszący kondycję człowieka. Jest wiele przyczyn rozwoju tej gałęzi nauk o żywności - mówiła prof. Zdzisława Libudzisz z Politechniki Łódzkiej. Najważniejsze z nich to: starzenie się społeczeństw (i związany z tym wzrost kosztów opieki medycznej i społecznej) czy też wzrost częstości występowania schorzeń chronicznych związanych z żywieniem. W 2000 populacja 60-latków krajów rozwiniętych stanowiła około 15% społeczeństwa, w 2050 r. osiągnie 30%. Dlatego należy spodziewać się przyrostu chorych na choroby cywilizacyjne: nowotwory, choroby serca, krążenia, cukrzyca, zaparcia. Szacuje się, że w najbliższej przyszłości 2/3 wszystkich zgonów spowodowanych będzie właśnie chorobami cywilizacyjnymi.
Zdaniem prof. Libudzisz warto spożywać produkty zawierające składniki bioaktywne, takie jak: błonnik pokarmowy, pektydy, niektóre białka czy coraz popularniejsze prebiotyki i probiotyki. Wszystkie pełną pożyteczne funkcje w organizmie. Np: jogurty z kulturami bakterii prebiotycznych poprawiają poprawę układu pokarmowego i leczą zaparcia, a jajka wzbogacone kwasami Omega-3 obniżają ryzyko chorób serca, ale też ADHD u dzieci, depresji poporodowej, demencji starczej czy choroby Alzheimera.
Dziś nikt nie ma wątpliwości, że żywność funkcjonalna to ogromny rynek. Światowe koncerny robią miliony dzięki temu, że są właścicielami określonych szczepów bakteryjnych, które mają zastosowanie w przemyśle spożywczym i farmaceutycznym. Innowacyjne produkty żywnościowe
Na świecie, obok żywności ekologicznej i zdrowych fast foodów, rozwijają się pojawiają się inne ciekawe segmenty, jak choćby: żywność upiększająca czy żywności samochodowa, przeznaczona dla osób spędzających dużo czasu w pojazdach. Przyszłością jest ? zdaniem profesora Krzysztofa Krygiera ze Szkoły Głównej Gospodarstwa Wiejskiego - rynek żywności BFY (better for you), czyli ?żywności lepszej dla ciebie?, czyli przeznaczonej dla konkretnych osób. Walkę z otyłością można też wygrać żywnością i walką ze stresem, choć oczywiście główną bronią jest ruch ? mówił prof. Krygier. Trzeba uświadamiać społeczeństwu i politykom, że dzięki diecie nie tylko bardzo dobrze leczy się choroby, ale też znacząco ogranicza wydatki na zdrowie. Oszczędności mogą sięgać miliardów złotych.
Dziś sytuacja wygląda tak, że 50% wszystkich kosztów leczenia wydaje się na zwalczanie chorób dietozależnych i związanych z prowadzeniem niezdrowego trybu życia, paleniem papierosów, brakiem ruchu fizycznego (dane z NPZ 2008-2013).
Tymczasem z badań wynika, że dietą można obniżyć ryzyko zachorowania na zawał serca o 78% i znacząco obniżyć tzw. zły cholesterol. Miesiąc na wegetariańskiej diecie może obniżyć LDL aż o około 30%. Dietą można też obniżyć ryzyko powstania raka o ok. 40%. To pokazuje jak ważna jest edukacja z tym zakresie. Żywienie a dieta
O potrzebie stosowania i promowania profilaktyki zdrowotnej przekonywał prof. Jerzy Socha z Instytutu Centrum Zdrowia Dziecka. Jej rozwój jest bardzo istotny dla stanu zdrowia i jakości życia przyszłych pokoleń, ponieważ istnieje wyraźna zależności pomiędzy żywieniem a zdrowiem człowieka. Dlatego ? zdaniem prof. Sochy - warto inwestować w badania, które pomogą zapobiegać powstawaniu chorób, a także w promocję odpowiednich nawyków w społeczeństwie, ale także wśród lekarzy. Ważne jest, aby profilaktykę zaczynać w fazie bezobjawowej, a nie wówczas, gdy choroba już trawi organizm. Podobnie: profilaktyka dzieci powinna zaczynać się od ich matek, bo to ich dieta ma wpływ na powstawanie u nich wielu chorób. Lekarze nie mają wątpliwości, że skłonności do alergii lub otyłości mają podłoże w diecie. Profesor Socha dużo czasu poświęcił karmieniu piersią ? im jest ono dłuższe, tym niższe jest ryzyko otyłości. I choć wiadomo to nie od wczoraj, to wciąż istnieje potrzeba zachęcania lekarzy, aby zbyt pochopnie nie odradzali matkom odstawiania dzieci od piersi. Projekt ?Żywność i żywienie w XXI wieku- wizja rozwoju polskiego sektora spożywczego?, w ramach którego została zorganizowana konferencja, ma na celu jest wypracowanie strategicznej wizji rozwoju dla polskiego przemysłu i wytypowanie priorytetowych kierunków dla prac B+R na okres najbliższych kilkunastu lat. Zobacz prezentacje z konferencji: |
