Forum Foresightowe Drukuj

Zakończył się kolejny etap projektu Żywność i żywienie w XXI w ? wizja rozwoju polskiego sektora spożywczego. 17 września2010 r. odbyło się Forum Foresightowe, podczas którego zostały zaprezentowane wyniki rund delfickich.

Celem ich przeprowadzenia była ewaluacja hipotez dotyczących przyszłości sektora spożywczego w Polsce. Za badanie odpowiedzialny był zespół pracowników Wydziału Biotechnologii i Nauk o Żywności Politechniki Łódzkiej. W forum wzięli udział przedstawiciele placówek naukowo-badawczych, instytucji i wyższych uczelni z całej Polski.

Wyniki badań ? w ocenie realizatorów projektu ? mogą przyczynić się do rozwoju wiedzy pozwalającej zdynamizować innowacyjność polskiej gospodarki w tym sektorze, a jednocześnie zapewnić jego długoterminowy i zrównoważony rozwój.

 

Streszczenie wyników badań

      Wielokierunkowa ocena hipotez pozwala określić wpływ wielu czynników na prawdopodobieństwo zaistnienia danego rozwiązania. Dwuetapowość metody delfickiej podyktowana jest dążeniem do uzyskania maksymalnie zbieżnych poglądów wśród respondentów biorących udział w badaniach.

      W realizowanym projekcie przeprowadzenie drugiej rundy spowodowało istotne zwiększenie współczynnika koncentracji odpowiedzi na hipotezy, które po pierwszej rundzie cechowała najmniejsza spójność w ocenie. Uzyskane w ten sposób wyniki były podstawą do wyznaczenia średnich ocen dla każdej z hipotez w kilku blokach grupujących powiązane kryteria oceny. Otrzymano w ten sposób informacje o pewnych tendencjach w postrzeganiu przyszłości żywności w Polsce. Jedną z nich była duża otwartość respondentów na nowe obszary technologii żywności, dotyczące chociażby nanotechnologii i żywności modyfikowanej genetycznie. Czas zaistnienia tych rozwiązań oceniono jako możliwy w dość odległej perspektywie, co wynika z tego, iż w chwili obecnej nie są one łatwo dostępne, jednak respondenci nie wykluczyli całkowicie prawdopodobieństwa ich upowszechnienia. Otwartość na powyższe rozwiązania przejawiała się ich uznaniem za relatywnie bardziej innowacyjne, zatem mające potencjał udoskonalania produktów i procesów, w porównaniu do pozostałych hipotez. Kierunki innowacyjne, co do których nie znamy odpowiedzi na wszystkie ich aspekty i towarzyszące im wątpliwości, spotkały się z mniejszym zaufaniem do bezpieczeństwa ich stosowania. Respondenci widzą zatem pewne ryzyko ich stosowania, jednocześnie oczekują postępu technik analitycznych i modelowych, badań symulacyjnych, które pozwoliłyby potwierdzić pełne bezpieczeństwo stosowania innowacyjnych rozwiązań.

     Odmiennie natomiast, hipotezy, które zostały ocenione jako mało innowacyjne, związane chociażby z produkcją żywności dietetycznej czy wygodnej, a także ze znakowaniem produktów żywnościowych cechowały się nieodległym, w ocenie respondentów, czasem ich upowszechnienia oraz wysokim zaufaniem do ich bezpiecznego stosowania.

     Stosunkowo mało optymistyczna była ocena respondentów w odniesieniu do wzrostu konkurencyjności polskich firm w wyniku wprowadzenia proponowanych rozwiązań, co można odczytywać jako przekonanie, że nasza gospodarka w przyszłości będzie stale na pozycji ścigającego czołówkę państw wysokorozwiniętych. Analiza wyników pokazała natomiast bardziej optymistyczną ocenę rozwoju rynku pracy, przy czym respondenci uznali jako rozwiązania bardziej korzystne dla tego kryterium te, które są mniej innowacyjne, bardziej dostępne, co do których mają bardziej sprecyzowaną opinię na temat niezbędnych kwalifikacji. W przekroju ewaluowanych hipotez widać mało optymistyczny pogląd dotyczący braku barier zarówno organizacyjnych, finansowych i prawnych, zatem większość rozwiązań będzie wymagało odpowiedniego potencjału przedsiębiorstw, które będą chciały dane rozwiązanie zastosować. Dość nisko oszacowane zostały również korzyści społeczne wynikające z upowszechniania się zaproponowanych hipotez, na tym tle szczególnie niekorzystnie została oceniona grupa hipotez związanych z produkcją żywności modyfikowanej genetycznie, natomiast relatywnie lepiej oceniono po tym względem obszar hipotez związanych z jakością i bezpieczeństwem żywności i żywienia oraz zarządzaniem produkcją. Taka ocena nie miała jednak bezpośredniego przełożenia na ponoszone koszty społeczne, które zostały ocenione jako niewysokie niezależnie od bezpieczeństwa czy niskich korzyści z rozwiązania.

     Zebrane i omówione wyniki będą podstawą do sporządzenia scenariuszy rozwoju sektora spożywczego w Polsce.